واریکوسل بزرگ شدن وریدهای درون کیسه بیضه (اسکروتوم) است. اسکروتوم کیسه پوستی شلی است که بیضهها درون آن قرار دارند. واریکوسل شبیه به وریدهای واریسی است که در پا ممکن است بروز کنند.
حدود یک ششم مردان واریکوسل دارند. در مردانی که دچار ناباروری هستند، این رقم بالاتر است و به 40 درصد میرسد.
واریکوسل شایعترین علت تولید کم اسپرم و کاهش کیفیت آن است، گرچه همه واریکوسلها بر تولید اسپرم اثر نمیگذارند.
اغلب واریکوسلها در طول زمان ایجاد میشوند. خوشبختانه اغلب واریکوسلها به آسانی تشخیص داده میشوند، و اگر علامتدار شده باشند، میتوان آنها را با جراحی ترمیم کرد.
واریکوسل، اغلب علامتی ایجاد نمیکند. ندرتا واریکوسل درد ایجاد میکند که ممکن است در طول روز به علت فعالیتهای جسمی بدتر شود و به طور شاخص با خوابیدن به پشت تخفیف مییابد. در طول زمان ممکن است واریکوسلها بزرگ تر و چشمگیرتر شوند.
طناب اسپرماتیک که خون را به بیضهها میرساند و از آنها خارج میکند، حاوی "واز دفرانس" است که اسپرم تولیدشده از بیضه را تخلیه میکند. "شبکه پامپینیفرم" گروهی از وریدها درون اسکروتوم و بالای بیضهها هستند. شبکه پامپینیفرم، خون را از بیضهها تخلیه میکند. بزرگ شدن این وریدها اغلب در حین بلوغ رخ میدهد.
اگر چه علت دقیق ایجاد واریکوسل معلوم نیست، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که دریچههای غیرطبیعی درون وریدها مانع جریان خون طبیعی در آنها میشوند و پس زدن خون، به گشاد شدن وریدها میانجامد.
واریکوسل معمولا در ناحیه بیضه چپ رخ میدهد، که به علت موقعیت ورید بیضهای چپ است. اما واریکوسل در یک بیضه، بر تولید اسپرم در هر دو بیضه تاثیر میگذارد.
در سنین 15 تا 25 سالگی، بیشترین احتمال بروز واریکوسل وجود دارد.
از آنجایی که واریکوسل معمولا علامتی ندارد، اغلب در حین ارزیابی ناباروری یا معاینه جسمی کشف میشود.
با این حال اگر در اسکروتومتان احساس درد یا تورم میکنید، باید با پزشک تماس بگیرید. علل گوناگونی ممکن است باعث درد بیضه شوند، و برخی از این عارضهها نیاز به درمان فوری دارند. پزشک شما میتواند تعیین کند که کدام عارضه باعث درد بیضه شما شده است.
پزشک در معاینه جسمی شما، ممکن است توده غیردردناک کلافمانندی را در بالای بیضه شما لمس کند. برخی از افراد، این توده را به صورت احساس "کیسهای از کرم" وصف میکنند. اگر این توده به اندازه کافی بزرگ باشد، پزشک هنگامی که ایستادهاید، میتواند آن را لمس کند.
اگر واریکوسل شما کوچک تر باشد، پزشک ممکن است از شما بخواهد نفس عمیقی بکشید و چند ثانیه آن را نگه دارید و به پایین زور بزنید (مانور والسالوا).
این مانور به پزشک کمک میکند، بزرگی غیرطبیعی وریدها را لمس کند. اگر معاینه جسمی نتیجه قطعی به دست ندهد، پزشک ممکن است درخواست سونوگرافی اسکروتوم کند. این آزمون که در آن از امواج صوتی پرفرکانس برای ایجاد تصاویر دقیق از ساختار درون استفاده میشود، برای این مورد استفاده قرار میگیرد تا اطمینان حاصل شود علائم شما به دلیل دیگری رخ نداده است. یکی از علل چنین عارضهای ممکن ست توموری باشد که بر ورید اسپرماتیک فشار میآورد.
واریکوسل ممکن است باعث این عوارض شود:
تحلیل رفتن (آتروفی) بیضه: توده بیضه از لولههای سازنده اسپرم تشکیل شده است. هنگامی که این لولهها در اثر عاملی مانند واریکوسل آسیب میبینند، ممکن است بیضهها نرم شوند و تحلیل روند. روشن نیست که چه عاملی باعث تحلیل رفتن بیضه ها میشود، اما اختلال در کارکرد دریچههای وریدها باعث تجمع خون در بیضهها میشود و افزایش فشار وریدها و قرارگیری در معرض سموم درون خون ممکن است باعث آسیب شود.
ناباروری: روشن نیست که واریکوسل چگونه باعث ناباروری میشود. برخی از کارشناسان معتقدند که وریدهای بیضه، خون را در شریان بیضه سرد میکنند، و به این ترتیب به حفظ درجه حرارت مناسب برای تولید مناسب اسپرم کمک میکنند. واریکوسل با مسدود کردن جریان عادی خون، ممکن است باعث شود درجه جرارت بیضهها بیش از حد بالا رود، و به این ترتیب بر تولید اسپرم و حرکت آن اثر بگذارد.
درمان واریکوسل ممکن است ضروری نباشد. اما اگر نابارور هستید، یا واریکوسل شما باعث درد یا تحلیلرفتگی بیضهها شده است، ممکن است لازم باشد واریکوسل را ترمیم کنید. درمان، با هدف بستن وریدهای آسیبدیده و هدایت جریان خون به وریدهای طبیعی انجام میگیرد.
گرچه واریکوسل معمولا در دوران نوجوانی رخ میدهد، اما روشن نیست که آیا باید واریکوسل را در همان زمان ترمیم کرد یا نه. در صورتی که تحلیلرفتگی پیشرونده بیضه، درد یا نتایج غیرطبیعی در آزمایش اسپرم رخ دهد، ترمیم در دوره نوجوانی ممکن است ضرورت پیدا کند.
ترمیم واریکوسل ممکن است با جراحی باز، یا جراحی از طریق لاپاراسکوپی، و یا بستن ورید با بالون یا فنر از راه پوست (آمبولیزاسیون از راه پوست) انجام گیرد.