آیا شما هوش اجتماعی دارید؟

 

موقع زنگ تفریح در مدرسه پیش دبستانی است، گروهی از پسرها برروی علف ها می دوند. سارا زمین می خورد و زانویش زخم می شود و شروع به گریه می کند. اما همه ی پسرها به جز شهلا که می ایستد به دویدن ادامه می دهند. سارا همچنان گریه می کند تا این که شهلا به نزدش می رود و زانوی خودش را می مالد و می گوید: «من هم زانویم زخم شده!»

روان شناسان این چنین رفتاری را هوش بین فردی می نامند. شهلا معمولأ احساسات همشاگردی ها ی خود را خیلی خوب تشخیص می دهد و خیلی سریع با آن ها ارتباط برقرار می کند. این فقط شهلا بود که به درد و ناراحتی سارا توجه کرد و سعی کرد به او دلداری بدهد - اگرچه تنها کاری که توانست بکند مالیدن زانوی خودش بود. شهلا با همین عمل کوچک خود نشان داد که استعداد درک دیگران را دارد. چنین مهارت هایی در دوره ی پیش دبستانی جوانه های استعدادهایی هستند که بعدها در زندگی پخته و کامل می شوند و برای برقراری رابطه ی نزدیک و صمیمانه با دیگران - در ازدواج، دوستی یا شرکت در کار - اساسی هستند.
هاچ و گاردنر معتقدند هرکس چهار خصوصیت زیر را داشته باشد صاحب هوش بین فردی است:
* سازماندهی گروه: داشتن ابتکار عمل برای هماهنگ کردن فعالیت های عده ای از افراد.
این استعدادها را می توان در کارگردانان تئاتر، افسران ارتش و مدیران شرکت ها و سازمان های مختلف مشاهده کرد. در کودکی، این گونه افراد در زمین بازی، کاپیتان تیم هستند و درباره ی نحوه ی بازی تصمیم گیری می کنند.
* مذاکره برای حل مسایل: استعداد میانجی گری، جلوگیری از بروز اختلاف، حل و فصل دادن به مشکلات. افرادی که از این خصوصیت برخوردارند برای داوری کردن در مشاجرات مناسب هستند و نقش میانجی را خیلی خوب بازی می کنند. برای مشاغل سیاسی و حقوقی عالی هستند. در کودکی همان کسانی هستند که بحث و جدل در زمین بازی را فرو می نشانند.
* روابط شخصی: استعداد همدردی و دلجویی از دیگران. کسی که دارای این ویژگی باشد خیلی راحت با دیگران روبرو می شود و در قبال احساسات دیگران احساس مسئولیت می کند - هنر ایجاد رابطه. این گونه افراد می توانند همسران قابل اعتماد، رفقای صمیمی، شرکای تجاری مناسب و بازیکنان تیمی خوبی باشند. در دنیای تجارت می توانند مأمور فروش یا مدیران شایسته ای باشند. برای شغل معلمی عالی هستند. بچه هایی مثل شهلا با همه ی افراد دور و بر خود خیلی خوب کنار می آیند و به راحتی داخل بازی می شوند و همواره شادند. این گونه بچه ها احساسات دیگران را از روی چهره شان به خوبی می خوانند و در بین همشاگردی های خود خیلی محبوب هستند.

* تجزیه و تحلیل اجتماعی: شناخت و بصیرت درونی راجع به عواطف. انگیزه ها و علایق دیگران. این گونه افراد به راحتی می توانند با دیگران رابطه صمیمی برقرار کنند. آن ها با این توانایی خود می توانند مشاور یا روان درمانگر خوبی باشند و اگر کمی بر طبع ادبی خود نیز بیفزایند رمان نویسان خوبی از آب درمی آیند.
مهارت های فوق، عوامل ضروری بر جذبه جادویی و موفقیت های اجتماعی هستند. افرادی که از هوش اجتماعی خوبی برخوردارند. به راحتی با دیگران رابطه برقرار می کنند، احساسات و واکنش های مردم را به خوبی پیش بینی کرده و به آن جهت می دهند و مشاجرات را حل و فصل می کنند. آن ها از آن دسته افراد هستند که همه دوست دارند با آن ها باشند چون رفتارشان دلگرم کننده و روحیه بخش است و خلاصه «مهره ی مار» دارند.
اما اگر این مهارت های اجتماعی به کمک درک هوشمندانه ای از احساسات و نیازهای حقیقی شخص متعادل نشوند آن گاه ممکن است به موفقیت های اجتماعی توخالی و بی ثباتی منجر گردند. این اظهار نظر مربوط به مارک اسنایدر روان شناس دانشگاه مینه سوتا است که در مورد افرادی تحقیق کرده است که مهارت های اجتماعی شان آن ها را به بوقلمون صفتان اجتماعی تبدیل کرده است. بوقلمون صفتان اجتماعی کسانی هستند که هر کاری را برای مورد توجه واقع شدن انجام می دهند. اسنایدر می گوید «نشانه ی کاری را برای مورد توجه واقع شدن انجام می دهند. اسنایدر می گوید: «نشانه ی آن که کسی به بوقلمون صفتی دچار شده این است که وی از نظر اجتماعی خیلی محبوب و دوست داشتنی است ولی روابط خصوصی پایدار و ارضا کننده ای ندارد. به هرحال روش صحیح آن است که مهارت های اجتماعی را با صداقت کامل مورد استفاده قرار دهیم.
بوقلمون صفتان اجتماعی اگر لازم باشد برای پسند مردم یک چیز می گویند اما چیز دیگری را انجام می دهند. آن ها به راحتی با این تضاد که میان چهره ی اجتماعی و چهره ی فردی و خصوصی شان وجود دارد کنار آمده و زندگی می کنند. چنین افرادی به جای آن که به سادگی احساس واقعی خود را بروز دهند همواره در جستجوی نشانه ای هستند تا بفهمند دیگران چه انتظاری از آن ها دارند. آن ها از قابلیت های اجتماعی خود استفاده کرده و اعمال خود را با موقعیت های متمایز اجتماعی تنظیم می کنند و در هر جمعی به رنگ خاصی در می آیند تا مورد توجه و پسند دیگران قرار بگیرند.
اما از طرف دیگر، نوع دیگری از خویشتن نگری وجود دارد که بوقلمون صفتان اجتماعی - افراد بدون هدفی که فقط سعی دارند دیگران را تحت تأثیر قرار دهند - را از کسانی که مهارت های اجتماعی خود را با خلوص نیت به کار می برند متمایز می کند و این همانا صادق بودن با خویشتن است زیرا باعث می شود اعمال و رفتار شخص، بدون در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، با عمیق ترین احساسات و عواطف وی هماهنگ گردد. این صداقت عاطفی به طور آگاهانه راه را بر هر نوع فریب و نیرنگ می بندد- اقدام شجاعانه ای که بوقلمون صفتان اجتماعی هرگز جرأت انجام آن را ندارند